Pierogi z kapustą i grzybami to jedno z najbardziej tradycyjnych polskich dań, szczególnie popularne podczas Wigili. Ten przepis, przekazywany w mojej rodzinie przez pokolenia, pochodzi z Podkarpacia i gwarantuje autentyczny smak dzieciństwa.
Historia dania
Pierogi z kapustą i grzybami mają długą tradycję w polskiej kuchni. Początkowo były daniem chłopskim, przygotowywanym z dostępnych składników. Kapusta kiszona i suszone grzyby były podstawowymi składnikami spiżarni polskiej rodziny, szczególnie w okresie zimowym.
W okresie Adwentu i na Wigilię pierogi te nabierały szczególnego znaczenia jako danie postne, które jednocześnie było sycące i pełne smaku. Tradycja mówi, że na stole wigilijnym powinno znajdować się dwanaście potraw, a pierogi z kapustą i grzybami często były jedną z nich.
Składniki
Na ciasto:
- 500g mąki pszennej
- 1 jajko
- 200ml ciepłej wody
- 2 łyżki oleju rzepakowego
- 1 łyżeczka soli
Na farsz:
- 1kg kapusty kiszonej
- 50g suszonych grzybów (najlepiej borowiki)
- 2 duże cebule
- 3 łyżki oleju lub smalcu
- 2 ząbki czosnku
- Sól i pieprz do smaku
- 1 łyżka majeranku
- 1 liść laurowy
Przygotowanie
Krok 1: Przygotowanie farszu
Suszone grzyby namaczamy w ciepłej wodzie na co najmniej 2 godziny, najlepiej na noc. Po namoczeniu odcedzamy je, zachowując wodę, i drobno siekamy. Wodę po grzybach przecedzamy przez gęste sitko.
Kapustę kiszoną dokładnie płuczemy pod zimną wodą i odciskamy z nadmiaru płynu. Następnie drobno siekamy. Cebulę obieramy i kroimy w drobną kostkę.
Krok 2: Duszenie farszu
Na dużej patelni rozgrzewamy olej lub smalec. Dodajemy pokrojoną cebulę i smażymy na średnim ogniu do zeszklenia (około 5 minut). Dodajemy posiekany czosnek i smażymy jeszcze minutę.
Następnie dodajemy pokrojoną kapustę, grzyby, liść laurowy i majeranek. Dusimy na małym ogniu przez około 45 minut, od czasu do czasu mieszając. Jeśli farsz zaczyna się przypalać, dolewamy trochę wody po grzybach.
Na koniec doprawiamy solą i pieprzem do smaku. Usuwamy liść laurowy i pozostawiamy farsz do ostygnięcia.
Krok 3: Przygotowanie ciasta
Mąkę przesiewamy do dużej miski i robimy w środku dołek. Wbijamy jajko, dodajemy sól, olej i stopniowo wlewamy ciepłą wodę, jednocześnie mieszając składniki.
Wyrabiamy ciasto na stolnicy przez około 10 minut, aż stanie się gładkie i elastyczne. Formujemy kulę, zawijamy w folię spożywczą i pozostawiamy na 30 minut w temperaturze pokojowej.
Krok 4: Lepienie pierogów
Ciasto dzielimy na 4 części. Każdą część rozwalkujemy na grubość około 2-3 mm. Szklanką lub wykrawaczem do pierogów wycinamy kółka o średnicy około 8-10 cm.
Na środek każdego kółka nakładamy łyżeczkę farszu. Brzegi ciasta lekko zwilżamy wodą, składamy na pół i dokładnie sklejamy, uważając, aby nie zostało powietrze w środku.
Krok 5: Gotowanie
Duży garnek wypełniamy wodą (około 3 litrów), dodajemy łyżkę soli i doprowadzamy do wrzenia. Pierogi wrzucamy partiami po 8-10 sztuk, aby się nie skleiły.
Gotujemy na średnim ogniu. Gdy pierogi wypłyną na powierzchnię, gotujemy je jeszcze 3-4 minuty. Wyjmujemy łyżką cedzakową i przekładamy na talerz.
Podawanie
Tradycyjnie pierogi z kapustą i grzybami podaje się z rumianymi cebulkami usmażonymi na maśle lub smalcu. Można je również polać masłem z bułką tartą lub podawać ze śmietaną.
W okresie postnym świetnie smakują z usmażoną cebulką na oleju rzepakowym i posypane świeżo mielonym pieprzem.
Porady kucharskie
- Farsz można przygotować dzień wcześniej - overnight nabrać lepszego smaku
- Ciasto powinno być wyrabiane dokładnie - im lepiej wyrobione, tym bardziej elastyczne
- Pierogi można zamrozić na surowo - układamy je na blasze posypanej mąką, zamrażamy, a potem przekładamy do woreczków
- Mrożone pierogi gotujemy bez rozmrażania, wydłużając czas gotowania o 2-3 minuty
- Do farszu można dodać także pokrojoną w kostkę marchewkę - doda mu słodyczy
Wartości odżywcze (1 porcja - 8 pierogów)
- Kalorie: 320 kcal
- Białko: 12g
- Węglowodany: 58g
- Tłuszcz: 6g
- Błonnik: 8g